KHOA HỌC LỚP 5 BÀI 14

GIẢI BÀI TẬP ĐÁ VÔI, XI MĂNG

A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

1. Liên hệ thực tế

Kể tên một số vùng núi đá vôi và một số nhà máy xi măng mà em biết.

Gợi ý:

- Một Số vùng núi đá vôi: dãy núi đá vôi Hoàng Thạch ở Hải Dương, dãy đá vôi Núi Voi ở Bắc Thái, dãy đá vôi Núi Nhồi ở Thanh Hóa, dãy đá vôi ở Hạ Long (Quảng Ninh).

- Một số nhà máy xi măng: Xi măng Hà Tiên, Xi măng Lạng Sơn, xi măng Cẩm Phả, xi măng Hoàng Thạch. 

2. Thí nghiệm “Tìm hiểu tính chất của đá vôi và xi măng”

a) Đá vôi có tính chất gì?

* Thí nghiệm 1:

- Lây từ góc học tập: 1 hòn đá vôi, 1 hòn đá cuội.

- Cách tiến hành:

+ Cọ xát hòn đá vôi vào hòn đá cuội.

+ Quan sát chỗ cọ sát trên hai hòn đá.

+ Nhận xét tính cứng của đá vôi so với đá cuội.

- Viết nhận xét và kết luận vào vở.

* Thí nghiệm 2:

- Lây từ góc học tập: 1 hòn đá vôi, 1 hòn đá cuội, 1 lọ giấm thật chua hoặc 1 lọ dung dịch a-xít loãng.

- Cách tiến hành: nhỏ vài giọt giấm hoặc dung dịch a-xít loãng lên hòn đá vôi và hòn đá cuội rồi nhận xét.

- Hãy viết nhận xét và kết luận vào vở.

b) Xi măng có tính chất gì?

- Lấy từ góc học tập: một ít xi măng, một chiếc chén nhỏ, một ít nước, một thìa nhỏ.

- Cách tiến hành:

+ Cho vài thìa xi măng vào 1 chén nhỏ, nhìn xem xi măng có màu gì?

+ Rót nước từ từ vào chén đựng xi măng và trộn đều lên. Nhận xét xem xi măng có hòa tan trong nước không.

+ Đố xi măng đã trộn với nước vào một tờ bìa. Sờ tay vào xi măng khi mới được trộn với nước và khi đã khô em có nhận xét gì?

- Hãy viết nhận xét và kết luận vào vở.

Gợi ý:

a) * Thí nghiệm 1:

- Chỗ cọ xát của đá cuội có màu trắng do những vụn đá vôi dính vào (hình 6).

- Chỗ cọ xát của đá vôi bị mài mòn.

- Đá vôi mềm hơn đá cuội.

* Thí nghiệm 2:

- Đá vôi có bọt sủi và khí bay lên.

- Đá cuội không có phản ứng gì.

- Đá vôi có tác dụng với giấm hoặc a-xít loãng.

b) - Xi măng không hòa tan trong nước.

- Khi mới trộn với nước, xi măng trở nên deo.

- Khi khô, xi măng kết thành tảng, cứng như đá. 

3. Quan sát và liên hệ thực tế

Tìm hiểu công dụng của đá vôi và xi măng

a) Đá vôi được dùng để làm gì?

Gợi ý:

a) Đá vôi được dùng để lát đường, xây nhà, nung vôi, sản xuất xi măng, tạc tượng, làm phấn viết, ...

b) Xi măng là thành phần quan trọng để làm vữa xi măng, bê tông, bê tông cốt thép. 

4. Đọc và trả lời

a) Đọc nội dung sau (SGK/71)

b) Trả lời câu hỏi:

- Nhờ có tính chất nào, đá vôi được dùng để tạc tượng?

- Từ tính chất của xi măng, em hãy nêu cách bảo quản xi măng.

Gợi ý:

b) - Đá vôi không cứng lắm nên được dùng để tạc tượng.

- Cần bảo quản xi măng ở nơi khô, thoáng khí, không để nước thấm vào.

B. HOẠT DỘNG THỰC HÀNH

Thực hiện dự án nhỏ: Sưu tầm tranh ảnh, thông tin đế trả lời một trong hỏi câu hỏi dưới đây.

a) Tại sao cần khai thác đá vôi hợp lí?

b) Việc khai thác đá vôi và sản xuất xi măng có ảnh hưởng gì đến môi trường sống?

Gợi ý:

a) Cần khai thác đá vôi hợp lí vì tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận. Khai thác bừa bãi sẽ làm cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường tự nhiên.

b) Việc khai thác đá vôi và sản xuất xi măng ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sông. Bụi đá vôi và bụi xi măng sẽ gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khoẻ của mọi người.

C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG

Với Sự giúp đỡ của người thân, em hãy giải thích: Tại sao xe chở bê tông đi trên đường, thùng chứa bê tông phải quay liên tục?

Gợi ý:

Xe chở bê tông đi trên đường có thùng chứa bê tông quay liên tục để đảm bảo bê tông được trộn đều và tránh bị đông cứng lại.