LỊCH SỬ LỚP 4 BÀI 8

GIẢI BÀI TẬP TRƯỜNG HỌC, VĂN THƠ, KHOA HỌC THỜI HẬU LÊ

A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

1. Lắng nghe thầy/cô giáo trình bày

a) Lắng nghe thầy/cô giáo giới thiệu khái quát về nền giáo dục, thi cử dưới thời Lý, Trần, Hậu Lê (SGK/16).

b) Thảo luận, thống nhất nội dung trả lời câu hỏi: Nêu dẫn chứng chứng tỏ nền giáo dục nước ta ngày càng được quan tâm phát triển dưới các triều đại Lý, Trần, Hậu Lê.

Gợi ý:

b) Nền giáo dục nước ta ngày được quan tâm phát triển dưới các triều đại Lý, Trần, Hậu Lê.

Ở thời Lý, Nhà nước lập Văn Miếu, mở Quốc Tử Giám làm trường đào tạo nhân tài. Qua thời Trần, việc tố chức dạy học và thi cử bắt đầu có quy củ. Đến thời Hậu Lê, giáo dục được phát triển và quy định chặt chẽ.

2. Tìm hiểu về trường học và việc tổ chức thi cử dưới thời Hậu Lê.

a) Đọc kĩ đoạn hội thoại kết hợp quan sát các hình dưới đây (SGK/17).

b) Cả nhóm thảo luận và thống nhất nội dung trả lời câu hỏi sau: Nêu những dẫn chứng chứng tỏ nhà Hậu Lê rất quan tâm tới việc đào tạo nhân tài cho đất nước.

Gợi ý:

b) Nhà Hậu Lê rất quan tâm tới việc đào tạo nhân tài cho đất nước qua những việc: cho dựng nhà Thái học, dựng lại Quốc Tử Giám có lớp học, có chỗ cho học sinh ở và có cả kho sách. Ngoài những con cháu của vua và các quan, trường đón nhận cả con em gia đình thường dân nếu học giỏi, ở địa phương, Nhà nước cũng mở trường học và tổ chức các kì thi Hương, thi Hội và thi Đình để chọn Tiến sĩ. Người thi đỗ được làm lễ xướng danh, lễ vinh quy và tôn tuổi người đỗ cao được khắc vào bia đá dựng ở Văn Miếu để tôn vinh người có tài.

3. Khám phá các thành tựu văn học thời Hậu Lê.

a) Đọc thông tin sau (SGK/18).

b) Thảo luận nhóm:

- Hãy kể tên các tác giả thơ, văn tiêu biếu thời Hậu Lê.

- Nội dung các tác phẩm thơ, văn thời Hậu Lê nói về những điều gì?

c) Kết hợp quan sát hình 3 và kể tên những tác phẩm văn, thơ tiêu biểu của Nguyễn Trãi.

Gợi ý:

b)

- Nội dung các tác phẩm thơ, văn thời Hậu Lê phán ánh khí phách anh hùng và niềm tự hào chân chính của dân tộc.

c) Những tác phẩm văn, thơ tiêu biểu của Nguyễn Trãi: Quốc âm thi tập, Bình Ngô đại cáo, Ức Trai thi tập, Lam Sơn thực lục, Dư địa chí.

4. Khám phá về các thành tựu khoa học thời Hậu Lê.

a) Đọc kĩ đoạn hội thoại sau (SGK/19).

b) Thảo luận và hoàn thiện phiếu học tập (SGK/20). 

Gợi ý:

b) PHIẾU HỌC TẬP

Điền tên tác giả cho phù hợp để hoàn thiện bảng sau:

B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH

1. Trao đối và ghi vào vở ý đúng trong câu sau:

a) Bia đá dựng ở Văn Miếu để khắc tên tuổi của những ai?

A. Những người đồ Cử nhân.

B. Những người đỗ Tú tài. 

C. Những người đỗ Tiến sĩ.

D. Những người đỗ Trạng nguyên.

b) Ghi tên các nhân vật dưới đây vào cột phù hợp (SGK/21).

Nguyễn Trãi, Lý Tử Tấn, Ngô Sĩ Liên, Lê Thánh Tông, Lương Thế Vinh, Nguyễn Mộng Tuân.

Đáp án:

a) c

b)  

C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG

1. Hãy viết một đoạn văn ngắn giới thiệu về một đường phố, một trường học mang tên một trong những nhà thơ, nhà văn, nhà khoa học dưới thời Hậu Lê mà em biết.

Gợi ý:

- Ngôi trường em đang học nằm trên đường mang tên nhà thơ, nhà văn, nhà khoa học nổi tiếng Nguyễn Trãi.

Đường Nguyễn Trãi rất dài, xuất phát từ trung tâm thành phố thuộc Quận 1, kéo dài và kết thúc ở Quận 5. Đây là hai quận trung tâm của thành phố Hồ Chí Minh. Nhà cửa hai bên đường san sát, khang trang, có nhiều cửa hàng lớn, trung tâm thương mại, dịch vụ và các nhà hàng. Đường được tráng nhựa rất đẹp. Hai bên đường được trồng những hàng cây tỏa bóng mát thẳng tắp.

2. Với sự giúp đỡ của người thân, em hãy sưu tầm các bức tranh, các câu chuyện kể về Văn Miếu - Quốc Tử Giám, hoặc về các nhà thơ, nhà văn, nhà khoa học dưới thời Hậu Lê.

Gợi ý:

Văn Miếu - Quốc Tử Giám là quần thể di tích đa dạng và phong phú, là trường đại học đầu tiên của Việt Nam. Với hơn 700 năm hoạt động, đào tạo hàng nghìn nhân tài cho đất nước, Văn Miếu - Quốc Tử Giám còn là nơi khen tặng danh hiệu cho học sinh xuất sắc, nơi tổ chức hội thơ hàng năm vào ngày rằm tháng giêng. Đặc biệt, đây còn là nơi các sĩ tử ngày nay đến viếng trước mỗi kì thi.