TIẾNG VIỆT 5 SOẠN BÀI CẢNH ĐẸP NGÀY MÙA

A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

1. Quan sát bức tranh sau và cho biết tranh vẽ cảnh gì (SGK/12).

Gợi ý:

Tranh vẽ cảnh làng quê đang vào mùa thu hoạch. 

3. Ghép mỗi từ ngữ dưới đây với lời giải nghĩa phù hợp:

a. Kéo đá      b. Hợp tác xã     c. Lụi

(1) .......: cây cùng loại với cây cau; cao một, hai mét; lá xẻ hình quạt; thân nhỏ, thẳng và rắn, thường dùng làm gậy.

(2) .......: dùng trâu, bò kéo con lăn bằng đá để làm cho thóc rụng khỏi thân lúa.

(3) ......: cơ sở sản xuất, kinh doanh tập thể.

Gợi ý:

Ghép từ ngữ với nghĩa của nó: a - (2); b - (3); c - (1). 

5. Thảo luận, trả lời câu hỏi:

1) Kể tên những sự vật trong bài có màu vàng và từ chỉ màu vàng đó.

M: lúa - vàng xuộm

2) Những chi tiết nào về thời tiết và con người đã làm cho bức tranh làng quê thêm đẹp và sinh động?

3) Bài văn thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với quê hương?

Gợi ý:

1) Những sự vật có màu vàng và từ chỉ màu vàng đó: lúa - vàng xuộm; nắng - vàng hoe; quả xoan - vàng lịm; lá mít, lá chuôi - vàng ối; tàu đu đủ, lá sắn héo - vàng tươi; buồng chuôi - chín vàng; bụi mía - vàng xọng; rơm, thóc - vàng giòn; gà, chó - vàng mượt; mái nhà rơm

- vàng mới; tất cả - màu vàng trù phú, đầm ấm.

2) Bức tranh làng quê thêm đẹp và sinh động bởi những chi tiết về:

- Thời tiết: không còn cảm giác héo tàn hanh hao lúc sắp vào mùa đông. Ngày không nắng, không mưa.

- Con người: mải miết đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc, chăm chỉ với công việc; cứ buông bát đũa, cứ trở dậy là đi ra đồng ngay.

3) Bài văn thể hiện tình yêu tha thiết của tác giả đối với quê hương. 

6. Tìm hiểu cấu tạo của bài văn tả cảnh.

1) Đọc bài văn tả cảnh “Buối sáng trên quê em” (SGK/14, 15).

2) Xác định các đoạn của bài văn trên.

3) Nội dung chính của mỗi đoạn văn là gì?

4) Dựa vào bài văn trên, em hãy nhận xét về cấu tạo của bài văn tả cảnh: Bài văn tả cảnh gồm những phần nào? Mỗi phần có nội dung gì?

Gợi ý:

2) Đoạn 1: “Buổi sáng ... thật đẹp”.

Đoạn 2: “Đứng trên ... màn thóc”.

Đoạn 3: “Ai đã ... ra đi”.

3) Đoạn 1: giới thiệu cảnh đẹp của Sơn La.

Đoạn 2: tả từng chi tiết của cảnh đẹp Sơn La.

Đoạn 3: nêu cảm xúc trước cảnh đẹp của Sơn La.

4) Nội dung ghi nhớ /15. 

B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH

1. a) Đọc và tìm các phần mở bài, thân bài, kết bài của bài văn

“Hoàng hôn trên sông Hương” (SGK/15, 16).

b) Mỗi đoạn trong bài văn trên nêu nội dung gì? Ghi kết quả vào Phiếu học tập! (SGK/16).

Gợi ý:

Gợi ý:

- Câu chuyện có những nhân vật nào?

- Anh Lý Tự Trọng đi học nước ngoài từ khi nào?

- Về nước, anh làm nhiệm vụ gì?

- Những hành động của anh Lý Tự Trọng:

+ Nhanh trí trốn thoát khi mang truyền đơn, tài liệu bị địch phát hiện.

+ Bắn chết tên mật thám để bảo vệ anh cán bộ.

+ Bị địch tra tấn dã man vẫn không khuất phục, kiên cường khẳng định lí tưởng cách mạng của mình.

+ Bị xử bắn vẫn hiên ngang hát bài Quốc tế ca.

Gợi ý:

a) Mở bài: “Cuối buổi chiều, ... yên tĩnh này”. Thân bài: “Mùa thu, ... cũng chấm dứt”. Kết bài: “Huế thức dậy ... của nó”.

b)  

2. Nghe thầy cô kể câu chuyện Lý Tự Trọng (2-3 lần).

Gợi ý: 

Kể chuyện

Lý Tự Trọng 

3. Dựa vào các tranh và lời thuyết minh dưới tranh, mỗi em kể lại một đoạn câu chuyện (SGK/17).

Gợi ý:

Yêu cầu kể đúng nội dung từng đoạn, dùng từ ngữ phù hợp sẽ giúp lời kể tự nhiên hơn.

4. Kể lại câu chuyện Lý Tự Trọng.

Gợi ý:

- Những hành động của anh Lý Tự Trọng theo trình tự các tranh 3, 4, 5,  

5. Trao đổi ý nghĩa của câu chuyện:

- Câu chuyện giúp em hiểu điều gì?

- Hành động nào của anh Trọng khiến em khâm phục nhất?

Gợi ý:

- Câu chuyện giúp em hiểu người cách mạng là người yêu nước, dám hi sinh vì đất nước.

- Em khâm phục lời khẳng định của anh khi chọn làm cách mạng là con đường duy nhất. 

C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG

2. Sưu tầm các câu chuyện kể về những tấm gương tuổi nhỏ chí lớn.

Gợi ý

Các câu chuyện kể về những tấm gương tuổi nhỏ chí lớn: Đinh Bộ Lĩnh, Trần Quốc Toản, Kim Đồng, Lê Văn Tám.