Soạn bài cụm tính từ

1. Mô hình

2. Có thể thấy một số phụ ngữ trong một số cụm tính từ sau :

+ Ngôi nhà này cao sáu mét.

+ Những dòng sông đỏ nặng phù sa.

+ Tốt gỗ hơn tốt nước sơn.

+ Chiến tranh ác liệt đến nỗi con gà cũng không được cất tiếng gáy.

+ Một bầy thỏ nho nhỏ như những nắm bông.

- Những phụ ngữ trên bổ nghĩa cho tính từ trung tâm : xem Ghi nhớ trang 115.

III. Luyện tập

1. Bỏ từ Nó ta có 5 cụm tính từ với phụ ngữ so sánh

2. Việc dùng tính từ và phụ ngữ so sánh trong những câu trên có tác dụng gây cười và phê phán.

- Tất cả những tính từ trung tâm ở đây là từ láy. Chúng đều là tính từ chỉ đặc điểm tuyệt đối. Ta không thể nói : « Nó rất sừng sững… ».

- Những từ láy ở đây là từ tượng hình nên có khả năng gợi một hình ảnh cụ thể.

- Hình ảnh mà các tính từ ở đây gợi ra là những sự vật nhỏ bé và chết cứng. Nó hoàn toàn đối ngược với những bộ phận của voi vốn rất lớn và sinh động. Họ đã lấy một tính chất cụ thể (tính từ tuyệt đối) ở con voi (thí dụ sun sun) chuyển sang cho một vật cụ thể (là con đĩa).

Những tính chất của các bộ phận của một con vật không thể là các con vật cụ thể. Tính từ không thể là danh từ.

3.

- Các động từ :

+ Lần 1 : gợn sóng gợi cho ta một cảnh đẹp êm ả thanh bình.

+ Các lần sau đều dùng : nổi sóng.

- Chính các tính từ khác nhau đã tạo nên cho biển có những mức độ, trạng thái khác nhau :

+ Gợn thì sẽ có sự êm ả

+ Nổi sóng dữ dội : không còn là nổi sóng nữa.

+ Nổi sóng mù mịt : mức độ đập vào thị giác khiến ta không nhận ra là biển.

+ Nổi sóng ầm ầm : cơn giận của biển đã tác động vào thính giác gây cho ta sự kinh hoảng. Hứa hẹn với người đọc lòng tham của mụ vợ sắp phải trả giá.

4.

a. Đã sứt mẻ là cụm tính từ -> mới -> sứt mẻ đều là một tính từ.

b. Nét đẹp -> to lớn -> nguy nga đều là 1 từ -> nát ngày xưa là một cụm tính từ.

- Cấu trúc đầu cuối đều là cụm tính từ : quá trình thay đổi từ không đến có và rồi lại con số không do lòng tham không đáy của mụ vợ ông lão đánh cá.