TIẾNG VIỆT 5 SOẠN BÀI TÌNH HỮU NGHỊ

A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

1. Kể những điều em biết về sự giúp đỡ của bạn bè năm châu dành cho Việt Nam.

Gợi ý:

- Nhà máy Thuỷ điện Hoà Bình là nhà máy lớn nhất Việt Nam và Đông Nam Á do Liên Xô (Nga) giúp đỡ xây dựng và vận hành, có công suất sản sinh điện năng rất lớn.

- Đường hầm Thủ Thiêm là hầm vượt hiện đại nhất Đông Nam Á, gồm sáu làn xe được dìm dưới lòng sông Sài Gòn. Đây là nguồn vốn đầu tư từ Hỗ trự phát triển chính thức của chính phủ Nhật Bản, do các nhà thầu Nhật Bản thi công. 

3. a) Chọn lời giải nghĩa ở cột B phù hợp với từ ngữ ở cột A.

Gợi ý:

a) 1 — b; 2 — c; 3 — a; 4 — d. 

5. Dựa vào nội dung bài đọc, trả lời câu hỏi:

1) Bài đọc có những nhân vật nào?

2) Anh Thuỷ gặp anh A-lếch-xây ở đâu?

3) Cảnh vật hôm đó có gì đẹp?

4) Dáng vẻ của A-lếch-xây có gì đặc biệt khiến anh Thuỷ chú ý?

Gợi ý: Tìm các chi tiết miêu tả vóc dáng, trang phục, mái tóc, khuôn mặt A-lếch-xây.

5) Cuộc gặp gỡ giữa hai người bạn đồng nghiệp (anh Thuỷ và anh A-lếch-xây) diễn ra như thế nào?

Gợi ý:

1) Bài đọc có anh phiên dịch, anh Thuỷ và anh A-lếch-xây.

2) Anh Thuỷ gặp anh A-lếch-xây ở công trường xây dựng.

3) Đó là một buổi sáng đầu xuân, trời đẹp, gió nhẹ và hơi lạnh. Ánh nắng nhạt loãng trên vùng đất đỏ tạo nên một hoà sắc êm dịu.

4) Anh A-lếch-xây có vóc dáng cao lớn; thân hình chắc khoẻ; vận bộ quần áo xanh màu công nhân; mái tóc vàng óng; khuôn mặt to, chất phác; gợi nét giản dị, thân mật.

5) Cuộc gặp gỡ giữa hai người bạn đồng nghiệp diễn ra trong không khí thân mật và tình hữu nghị thắm thiết. 

6. Mỗi em phát biểu ý kiến riêng của mình: Chi tiết nào trong bài khiến em nhớ nhất? Vì sao?

Gợi ý:

Em nhớ nhất chi tiết anh A-lếch-xây đưa bàn tay vừa to vừa chắc ra nắm lấy bàn tay đầy dầu mỡ của anh Thuỷ lắc mạnh.

Cử chỉ thân thiện, thái độ ân cần của một chuyên gia nước ngoài đã nêu bật được tình hữu nghị, hợp tác của các nước bạn với Việt Nam. 

B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH

2. a) Ghi vào vở những tiếng có uô hoặc ua trong bài văn dưới đây:

Anh hùng Núp tại Cu Ba

Năm 1964, Anh hùng Núp tới thăm đất nước Cu-ba theo lời mời của Chủ tịch Phi-đen Cát-xtơ-rô. Người Anh hùng Tây Nguyên được đón tiếp trong tình anh em vô cùng thân mật. Anh Núp thấy người Cu-ba giông người Tây Nguyên mình quá, cũng mạnh mẽ, sôi nổi, bụng dạ hào phóng như cánh cửa bỏ ngỏ, thích nói to và đặc biệt là thích nhảy múa. Tới chỗ đông người nào, sau một lúc chuyện trò, tất cả lại cùng nhảy múa.

Bị cuốn vào những cuộc vui ấy, anh Núp thấy như đang sống giữa buôn làng Tây Nguyên muôn vàn yêu dấu của mình.

Theo NGUYỄN KHẮC TRƯỜNG

b) Nêu nhận xét về cách ghi dấu thanh ở các tiếng có uô và ua.

Gợi ý:

a) - ua: của, múa.

- uô: cuốn, cuộc, buôn, muôn.

b) Các tiếng có ua thì ghi dấu thanh ở chữ cái đầu vì không có âm cuối.

Các tiếng có uô thì ghi dấu thanh ở chữ cái thứ hai vì có âm cuối.

3. Tìm tiếng có chứa uô hoặc ua thích hợp với mỗi chỗ trống trong các thành ngữ, tục ngữ dưới đây rồi ghi vào vở (SGK/77).

Gợi ý:

a) Muôn người như một.

b) Chậm như rùa.

c) Ngang như cua.

d) Cày sâu cuốc bẫm.

e) Khua trống gõ mõ.

g) Đói ăn rau, đau uống thuốc. 

4. Chọn thẻ chữ nêu đúng nghĩa của từ hoà hình.

a) Trạng thái bình thản.

b) Trạng thái không có chiến tranh. 

c) Trạng thái hiền hoà, yên ã.

Gợi ý:

b) Trạng thái không có chiến tranh. 

5. Tìm từ đồng nghĩa với từ hoà bình.

bình yên, lặng yên, hiền hoà, thanh bình, tĩnh lặng, bình thản, thái bình, thanh thản, yên tĩnh, tĩnh mịch

Gợi ý:

Đáp án: bình yên, thanh bình, thái bình. 

6. Mỗi em đặt một câu có từ đồng nghĩa với từ hoà bình.

Gợi ý:

Chiến tranh kết thúc, mọi người cùng xây dựng đất nước thái bình.

7. Viết đoạn văn (từ 2 đến 3 câu) miêu tả cảnh thanh bình của bức tranh làng quê dưới đây (SGK/78).

Gợi ý

Bức tranh làng quê vô cùng yên tĩnh. Dòng kênh hiền hoà dẫn nước vào ruộng lúa, mang đầy cá tôm. Bên gốc cổ thụ, con trâu ung dung nhai rơm mới trông thật thanh thản. Trên đường làng, các cô chú nông dân quang gánh kĩu kịt những bó rau thơm, những chùm quả ngọt vừa thu hoạch về. Cuộc sống hạnh phúc và bình yên quá!