ĐỊA LÍ LỚP 5 BÀI 1

GIẢI BÀI TẬP VIỆT NAM - ĐẤT NƯỚC CHÚNG TA

A. Hoạt động cơ bản

1. Liên hệ thực tế.

Kể với bạn những hiểu biết của mình về đất nước Việt Nam.

Gợi ý:

Đất nước Việt Nam có hình chữ S, kéo dài từ Bắc đến Nam. Phía Đông giáp biển, phía Tây giáp các nước láng giềng. Phần biển có nhiều đảo và quần đảo.

2. Xác định vị trí địa lí của Việt Nam.

a) Quan sát lược đồ hình 1.

b) Chỉ phần đất liền của nước ta trên lược đồ.

c) Trả lời các câu hỏi sau:

- Nêu tên những nước tiếp giáp phần đất liền của nước ta.

- Biển bao bọc phía nào phần đất liền của nước ta? Tên biển là gì?

- Kể tên một số đảo và quần đảo của nước ta.

Gợi ý:

b) Thứ tự cần chỉ: từ phải sang trái, từ trên xuống dưới. Từ phần giáp với Trung Quốc (trên đảo Cát Bà) sang trái rồi đi xuống phần giáp Lào, Cam-pu-chia (gần đảo Phú Quốc).

c) - Phần đất liền nước ta tiếp giáp Trung Quốc ở phía Bắc, Lào và Cam-pu-chia ở phía Tây.

- Biển bao bọc phía Đông và Nam phần đất liền của nước ta. Đó là Biển Đông.

- Nước ta có đảo Cát Bà, Bạch Long Vĩ, Cồn Cỏ, Lý Sơn, Phú Quý, Côn Sơn, Phú Quốc...; quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa, Thổ Chu.

3. Đọc thông tin, quan sát hình và thảo luận.

a) Đọc kĩ thông tin dưới đây (SGK/88).

c) Thảo luận và trả lời các câu hỏi sau:

- Đất nước Việt Nam nằm ở đâu và gồm những bộ phận nào?

- Vị trí của nước ta có thuận lợi gì cho việc giao lưu với các nước khác?

d) Quan sát hình 2, hãy cho biết (SGK/89).

- Từ Bắc vào Nam, phần đất liền nước ta dài bao nhiêu ki-lô-mét?

- Từ Đông sang Tây, nơi hẹp nhất là bao nhiêu ki-lô-mét?

Gợi ý:

c) - Việt Nam nằm trên bán đảo Đông Dương, thuộc khu vực Đông Nam Á. Đất nước ta vừa có đất liền, vừa có biển, đảo, quần đảo và vùng trời - khoảng không gian bao trùm trên lảnh thổ nước ta.

- Việt Nam là một bộ phận của châu Á, có vùng biển thông với đại dương nên thuận lợi cho việc giao lưu với nhiều nước trên thế giới bằng đường bộ, đường biển và đường hàng không.

d) - Từ Bắc vào Nam, phần đất liền nước ta dài 1.650km.

- Từ Đông sang Tây, nơi hẹp nhất gần 50km.

4. Tìm hiểu đặc điểm của vùng biển nước ta.

a) Đọc thông tin trong bảng.

b) Trả lời các câu hỏi sau:

- Nêu một số đặc điểm của vùng biển nước ta.

- Những đặc điểm này có ảnh hưởng như thế nào đến đời sống và sản xuất của nhân dân ta?

Gợi ý:

b) - Vùng biển có nhiều bão, nước biển không bao giờ đóng băng, nước biển có lúc dâng lên, có lúc hạ xuống hằng rigày.

- Những đặc điểm ấy gây thiệt hại cho tảu thuyền và những vùng ven biển, thuận lợi cho giao thông, dễ dàng cho việc làm muối và đánh bắt hải sản.

5. Khám phá vai trò của biển.

a) Quan sát các hình 3 và 4 (SGK/90, 91).

b) Cùng thảo luận về vai trò của biển đối với đời sống và sản xuất.

c) Đọc thông tin sau để bổ sung hiểu biết của em và gạch bút chì dưới những thông tin là mới đối với em (SGK/91).

Gợi ý:

b) Biển là nguồn tài nguyên lớn, cho ta dầu mỏ, muối, hải sản, địa điếm du lịch với nhiều phong cảnh đẹp; còn là đường giao thông quan trọng.

c) Nhờ có biển mà khí hậu nước ta trở nên điều hòa hơn. Biển có nguồn tài nguyên lớn, cho ta dầu mỏ, khí tự nhiên, muối, cá, tôm... Biển là đường giao thông quan trọng. Ven biển nước ta có nhiều bãi tắm và phong cảnh đẹp, là những nơi du lịch và nghỉ mát hấp dẫn. Chúng ta cần bảo vệ, giữ gìn và khai thác tài nguvẻn biến môt cách hơp lí.

B. Hoạt động thực hành

1. Làm bài tập

a) Đọc các câu sau và cho biết câu nào đúng, câu nào sai.

a1. Lãnh thổ nước ta bao gồm phần đất liền, vùng biển với nhiều đảo, quần đảo và vùng trời.

a2. Biển bao bọc phía tây và nam phần đất liền nước ta.

a3. Phần đất liền của nước ta chạy dài từ Tây sang Đông.

a4. Đường bờ biển nước ta cong như hình chữ s.

a5. Nước ta có thể giao lưu với nhiều nước bằng đường bộ, đường biển và đường hàng không.

a6. Hoàng Sa và Trường Sa là hai quần đảo của nước ta.

b) Hãy viết những câu đúng vào vở.

Đáp án: b) Những câu đúng: a1, a4, a5, a6.

2. Quan sát bảng số liệu và trả lời.

a) Quan sát bảng số liệu dưới đây:

Diện tích của một số nước Đông Nam Á năm 2012.

b) Đọc tên những nước có diện tích lớn hơn và nhỏ hơn diện tích nước ta. 

Gợi ý:

b) - Những nước có diện tích lớn hơn diện tích nước ta: In-đô-nê-xi- a, Mi-an-ma, Thái Lan.

- Những nước có diện tích nhỏ hơn diện tích nước ta: Phi-lip-pin, Lào, Cam-pu-chia.

C. Hoạt động ứng dụng

1. Tìm hiểu và giới thiệu về đất nước chúng ta.

a) Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về đất nước Việt Nam (thiên nhiên, con người, hoạt động sản xuất, hoạt động bảo vệ chủ quyền đất nước...)

b) Tập làm hướng dẫn viên du lịch để giới thiệu với người thân về đất nước Việt Nam.

Gợi ý:

a) Tranh ảnh cần sưu tầm về đất nước Việt Nam là: phong cảnh, lễ hội, nông dân làm việc trên những cánh đồng, công nhân làm việc trong nhà máy, bến cảng, ngư dân đánh bắt hải sản trên biển, ngoài khơi xa.

b) Đất nước Việt Nam trải dài từ Bắc đến Nam với râ't nhiều phong cảnh đẹp cùng con người Việt Nam cần cù, nhân hậu và hiếu khách.

Với lợi thế về địa hình, Việt Nam có bờ Tây là những đồi núi với nhiều đỉnh núi cao hùng vĩ, những sườn đồi thoai thoải xanh mượt của thảm cỏ xanh bát ngát. Bờ Đông là biển cả mênh mông, xanh trong quanh năm. Đến Việt Nam là đến với danh lam thắng cảnh, phong cảnh hữu tình.

2. Xây dựng cam kết bảo vệ môi trường và tài nguyên biển đảo.

a) Thảo luận cùng gia đình để xây dựng cam kết bảo vệ môi trường và tài nguyên biến đảo.

b) Viết những điều em và gia đình đã cam kết theo mẫu (SGK/94).

Gợi ý