ĐỊA LÍ LỚP 5 BÀI 14

GIẢI BÀI TẬP CHÂU ĐẠI DƯƠNG, CHÂU NAM CỰC VÀ CÁC ĐẠI DƯƠNG TRÊN THẾ GIỚI

A. Hoạt động cơ bản

1. Quan sát và trả lời câu hỏi

a) Em biết gì về châu Đại Dương?

b) Quan sát hình 1 (SGK 11/95).

c) Trả lời các câu hỏi:

- Châu Đại Dương chủ yếu nằm ở bán cầu nào (Bắc hay Nam)?

- Chỉ vị trí phần lục địa ô-xtrây-li-a và một số đảo, quần đảo của châu Đại Dương.

Gợi ý:

- Châu Đại Dương chủ yếu nằm ở bán cầu Nam.

- Châu Đại Dương gồm phần lục địa ô-xtrây-li-a; các đảo Niu Gui-nê, Nu-ven Ca-lê-đô-ni, Ta-xma-ni-a, Nam, Bắc; các quần đảo Ca-rô-lin, Bi-xmác, Xô-lô-môn, Gin-be, Phê-ních, Phit-gi, Xa-moa, Va-nu-a-tu, Niu Di-len, Tu-a-mô-tu.

2. Tìm hiểu đặc điểm tự nhiên châu Đại Dương

a) Quan sát lược đồ hình 1 và trả lời câu hỏi:

Từ tây sang đông, lục địa Ô-xtrây-li-a gồm có các dạng địa hình nào?

b) Quan sát hình 2, hình 3 (SGK 11/96, 97).

c) Đọc thông tin sau (SGK 11/97).

d) Hoàn thành phiếu học tập (SGK 11/98).

Gợi ý:

a) Từ tây sang đông, lục địa Ô-xtrây-li-a gồm có hoang mạc và xa-van.

PHIẾU HỌC TẬP

3. Tìm hiểu vể dân cư châu Đại Dương

a) Xem thông tin ở bảng 2 (bài 9).

b) Hãy so sánh số dân của châu Đại Dương với các châu lục khác.

c) Đọc thông tin sau và gạch chân dưới những thông tin là mới đối với em (SGK 11/98).

Gợi ý:

Số dân của châu Đại Dương ít hơn nhiều so với các châu lục khác. Châu Đại Dương có số dân ít nhất trong các châu lục có dân cư sinh sống. Trên lục địa Ô-xtrây-li-a và quần đảo Niu Di-len, dân cư chủ yếu là người da trắng (con cháu người Anh di cư sang từ những thế kỉ trước), còn trên các đảo khác thì dân cư chủ yếu là người bản địa có da màu sẫm, mắt đen, tóc xoăn.

4. Khám phá châu Nam Cực

a) Quan sát hình 4 và hình 5 (SGK 11/99).

b) Trả lời các câu hỏi:

- Chỉ vị trí của châu Nam Cực trên lược đồ hình 4.

- Khí hậu ở châu Nam Cực có đặc điểm gì?

- Kể tên các loài động vật, thực vật tiêu biểu sống ở châu Nam Cực mà em biết.

- Vì sao châu Nam Cực không có dân cư sinh sống?

c) Đọc thông tin trang 100 SGK II để bổ sung hiểu biết của em và gạch bút chì dưới những thông tin là mới đối với em.

Gợi ý:

- Châu Nam Cực nằm ở vùng địa cực.

- Khí hậu ở châu Nam Cực lạnh nhất thế giới, nhiệt độ dưới O°C, toàn bộ bề mặt phủ một lớp băng dày.

- Ở châu Nam Cực có chim cánh cụt, hải cẩu; các loài tảo, nấm

- Châu Nam Cực không có cư dân sinh sống vì nơi đây không có đủ điều kiện sông, nhiệt độ dưới O°C.

Châu Nam Cực nằm ở vùng địa cực nên là châu lục lạnh nhất thế giới. Quanh năm nhiệt độ dưới O°C. Toàn bộ bề mặt bị phủ môt lớp băng dày, trung bình trên 2.000m. Động vật tiêu biểu nhất là chim cánh cụt, đó là loài chim không biết bay, nhưng bơi lặn dưới nước rất giỏi, chúng thường tập trung thành từng đàn đông đúc ven biển.

Vì điều kiện sống không thuận lợi nên châu Nam Cực không có dân cư sinh sống. Nơi đây chỉ có các nhà khoa học của nhiều nước tới nghiên cứu.

5. Tìm hiểu các đại dương trên thế giới

a) Quan sát hình 1 bài 9 (SGK 11/56), hãy chỉ và nêu tên các đại dương trên thế giới.

b) Dựa vào số liệu ở bảng 1, hãy:

- Xếp các đại dương theo thứ tự từ lớn đến nhỏ về diện tích.

- Cho biết đại dương nào sâu nhất.

Gợi ý:

a) Bắc Băng Dương, Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương

b) - Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương.

- Thái Bình Dương sâu nhất.

B. Hoạt động thực hành

1. Làm bài tập

a) Đọc các câu sau và cho biết câu nào đúng, câu nào sai:

a1. Châu Nam Cực là châu lục lạnh nhất thế giới. 

a2. Châu Nam Cực có ít dần cư sinh sông thường xuyên. 

a3. Châu Đại Dương có khí hậu khô và nóng nhất thế giới. 

a4. Loại động vật tiêu biểu ở châu Đại Dương là thú có túi và thú mỏ vịt.

a5. Châu Đại Dương có số dân ít nhất trong các châu lục có dân cư sinh sống.

a6. Quanh năm nhiệt độ dưới O°c là đặc điểm khí hậu của châu Nam Cực.

a7. Dân cư ở lục địa Ô-xtrây-li-a và quần đảo Niu Di-len chủ yếu là người bản địa.

a8. Đại Tây Dương là đại dương có diện tích và độ sâu trung bĩnh lớn nhất thế giới.

b) Hãy viết các câu đúng vào vở.

Đáp án:

a) Những câu đúng: a1, a4, a5, a6. Những câu sai: a2, a3, a7, a8. 

b) Những câu viết vào vở: a1, a4, a5, a6.

2. Trò chơi “Ô chữ bí mật”

Nhóm trưởng lấy từ góc học tập bảng ô chữ như hình dưới đây (SGK 11/102).

Đọc và tìm từ thể hiện đúng nội dung của các câu sau, rồi viết đáp án vào ô chữ:

1. Tên đại dương lạnh nhất trên thế giới (12 chữ cái).

2. Tên đại dương nằm giữa châu Mĩ, châu Âu và châu Phi (11 chữ cái).

3. Tên một vùng biển nằm ở phía đông phần đất liền của nước ta (8 chữ cái).

4. Tên đại dương nằm hoàn toàn ở bán cầu Đông (9 chữ cái).

5. Tên một loài động vật có vú sống ở đại dương (9 chữ cái).

6. Tên của loài sinh vật có bộ xương như đá vôi, dạng cánh hoa, nhiều màu sắc sống ở biển (5 chữ cái). 

7. Tên đại dương lớn nhất thế giới (13 chữ cái).

8. Cảnh thiên nhiên chiếm phần lớn diện tích của lục địa Ô-xtrây- li-a (8 chữ cái).

Nhóm tìm đúng và nhanh nhất nội dung ô chừ hàng ngang và hàng dọc là nhóm thắng cuộc.

Đáp án:

c) Biển xanh.

3. Trò chơi “Ai nhanh, ai đúng?”

a) Nhóm trưởng đến góc học tập lấy lược đồ trống như hình dưới đây và các thẻ chữ: Thái Bình Dương, Bắc Băng Dương, Ân Độ Dương, Đại Tây Dương, châu Đại Dương, châu Nam Cực (SGK 11/103).

b) Khi giáo viên hô “Bắt đầu!”, các nhóm gắn các thẻ chữ ứng với các số trên lược đồ.

Đáp án:

a)

Hình 6. Lược đồ trống thế giới

b) Vị trí các số cần gắn:

1 - Châu Nam Cực; 2 - Châu Đại Dương; 3 - Thái Bình Dương; 4 - Đại Tây Dương; 5 - Ấn Độ Dương; 6 - Bắc Băng Dương.

C. Hoạt động ứng dụng

Thực hiện một trong hai hoạt động sau:

1. Thử làm hướng dẫn viên du lịch

a) Em hãy sưu tầm các bài viết, tranh ảnh về thiên nhiên, con người ở châu Đại Dương.

b) Hãy Sắp xếp các bức ảnh, bài viết sưu tầm được về châu Đại Dương thành một bài giới thiệu về thiên nhiên, con người ở châu Đại Dương.

Gợi ý:

a) Thiên nhiên và con người ở châu Đại Dương.

b) Châu Đại Dương có vị trí thông thương quốc tế, có hơn một vạn đảo lớn nhỏ bố trí dày đặc, gồm đủ loại đảo đất liền, đảo núi lửa và đảo san hô.

Động, thực vật của châu Đại Dương có những đặc điểm mà các châu khác không hề có. Tiêu biểu nhất là cây bạch đàn; động vật còn nhiều loài mang hình chất nguyên thủy như chuột túi, gấu cô-a-la, thú mỏ vịt; tài nguyên trong lòng đất cũng rất phong phú và có nhiều mỏ lộ thiên. Dân cư chủ yếu là người da trắng là con cháu của những di dân trước kia, còn trên đảo thì dân cư là người bản địa có da nâu sẫm, mắt đen, tóc xoăn.

2. Thi tìm hiểu những cái “nhất” về châu Nam Cực

a) Em hãy tìm hiểu thông tin về châu Nam Cực qua sách báo, ti vi, internet,...

b) Lựa chọn những thông tin thú vị, đặc sắc nhất về châu Nam Cực.

Gợi ý

Châu Nam Cực có những cái “nhất” vô cùng đặc sắc.

Châu Nam Cực là lục địa có nhiệt độ lạnh nhất (-89°C), phần đất cao nhất (2.350m so với mặt nước biển), khô hạn nhất, tốc độ gió mạnh nhất, băng phủ dày nhất (3,5km) và là nơi duy nhất trên Trái Đất không có loài bò sát sinh sống.