KHOA HỌC LỚP 5 BÀI 25

GIẢI BÀI TẬP SỬ DỤNG NĂNG LƯỢNG ĐIỆN

A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

1. Quan sát và trả lời

Kế tên đồ dùng, máy móc sử dụng điện. Các đồ dùng, máy móc này dùng năng lượng điện để làm gì (ví dụ: thắp sáng, đốt nóng, ...)? Các đồ dùng, máy móc đó sử dụng điện lấy từ đâu? (SGK/39, 40)

Gợi ý:

Các đồ dùng, máy móc dùng năng lượng điện để:

- Thắp sáng: đèn pin, bóng đèn.

- Đốt nóng: nồi cơm điện, máy sấy tóc, bàn ủi, ấm đun nước.

- Chạy máy: máy phát thanh, máy tính, máy vi tính, máy tính xách tay, tủ lạnh, ti vi.

Các đồ dùng, máy móc này dùng điện lấy từ nguồn điện do pin, do nhà máy điện, do máy phát điện cung cấp.

2. Kẻ bảng sau vào vở rồi ghi tên một số dụng cụ, phương tiện có hoặc không sử dụng điện ứng với các công việc phù hợp (SGK/40)

Hãy nói về các ưu điểm hoặc hạn chế của các dụng cụ, phương tiện sử dụng điện.

Gợi ý:

Các dụng cụ, phương tiện sử dụng điện có ưu điểm là tiện nghi, nhiều mẫu mã đẹp và hạn chế ở mặt tài chính (tôn tiền thiết bị sửa chữa, tiền điện); khi mất điện thì không sử dụng được.

3. Đọc và trả lời

a) Đọc thông tin (SGK/40, 41)

b) Trao đổi với bạn

- Kể tên một số nhà máy điện của nước ta.

- Ở nhà, em sử dụng điện vào những việc gì?

- Khi muốn một thiết bị điện hoạt động (ví dụ như chiếc quạt điện), ta cần phải làm gì?

Gợi ý:

b) - Những nhà máy thủy điện của nước ta:

Nhà máy thủy điện Sơn La, nhà máy thủy điện Hòa Bình, nhà máy thủy điện Y-a-li, nhà máy thủy điện Trị An.

- Ở nhà, em sử dụng điện cho việc thắp sáng, đốt nóng, chạy máy móc.

- Khi muốn một thiết bị điện hoạt động, ta cần cắm phích điện vào nguồn điện rồi bật công tắc của thiết bị.

4. Thực hành lắp mạch điện thắp sáng đèn

a) Sử dụng bóng đèn, pin, dây điện để tìm cách thắp sáng bóng đèn.

b) Vẽ lại cách mắc vào vở.

Gợi ý:

b)

5. Đọc và trả lời

a) Đọc thông tin (SGK/42)

b) Hãy chỉ cực dương và cực âm của pin trên mạch điện do nhóm em vừa mắc xong. Dòng điện đã chạy trong mạch để thắp sáng đèn như thế nào?

Gợi ý:

b) Cực dương là phần núm ở đầu cục pin có dấu cộng (+), cực âm ở phần đáy của pin có dấu trừ (-).

6. Thí nghiệm tìm hiểu vật dẫn điện và vật cách điện

a) Lấy dụng cụ thí nghiệm gồm pin, bóng đèn, dây dẫn và một số vật nhỏ làm từ nhựa, đồng, sắt, cao su, thủy tinh, bìa, ... ở góc học tập.

b) Dự đoán trong các vật nhỏ nói trên, vật nào dẫn điện, vật nào cách điện. Ghi kết quả dự đoán vào bảng (theo mẫu ở mục d).

c) Kiểm tra dự đoán:

- Lắp mạch điện thắp sáng đèn. Sau đó, ngắt một chỗ nối trong mạch đế tạo ra chỗ hở. Lúc này, đèn có sáng không? Chèn vào chỗ hở của mạch một miếng nhôm, đèn có sáng không?

- Lần lượt chèn vào chỗ hở của mạch các vật bằng các chất liệu khác nhau như nhựa, đồng, sắt, cao su, thủy tinh, bìa,... và ghi lại kết quả theo mẫu ở mục d.

Gợi ý:

b) Vật dẫn điện: đồng, sắt.

Vật cách điện: nhựa, cao su, thủy tinh, bìa.

c) Ngắt một chỗ nối trong mạch điện thắp sáng đèn tạo ra chỗ hở. Lúc này, đèn không sáng. Chèn vào chỗ hở của mạch một miếng nhôm, đèn sáng.

d) Rút ra kết luận từ kết quả thí nghiệm

B. HOẠT ĐỘNG THỰC HÀNH

1. Ghép đặc điểm của vật liệu với bộ phận trên bóng đèn sao cho phù hợp.

Gợi ý:

2. Ở phích cắm, sợi dây điện thì bộ phận nào dẫn điện, bộ phận nào cách điện?

Gợi ý:

Phích cắm điện là bộ phận cách điện, sợi dây điện là bộ phận dẫn điện.

3. Một bạn dùng dây để nối pin với bóng đèn nhưng đèn vẫn chưa sáng. Hãy nêu 4 khả năng có thể dẫn đến điều đó.

Gợi ý:

Khi dùng dây để nối pin với bóng đèn nhưng đèn vẫn chưa sáng. Có 4 khả năng dẫn đến điều đó:

- Dây chỉ nối pin với đầu dương.

- Dây chỉ nối pin với đầu âm.

- Dây nối đầu âm và dương của pin với thân bằng thiếc của bóng đèn.

- Dây nối đầu âm và dương của pin với núm thiếc của bóng đèn.

4. Cái ngắt điện có vai trò gì? Hãy làm cái ngắt điện cho mạch điện pin.

Gợi ý:

Cái ngắt điện có vai trò bảo đảm an toàn cho người sử dụng điện khi dòng diện có sự cố hoặc khi xảy ra hỏa hoạn.

Làm cái ngắt điện như hình vẽ trang 44 (có thể dùng cái ghim giây)

C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG

1. Tìm hiểu một số đồ vật, máy móc dùng điện ở nhà rồi điền vào bảng sau (SGK/45)

Gợi ý: