LỊCH SỬ LỚP 5 BÀI 3

GIẢI BÀI TẬP ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI.

XÔ VIẾT NGHỆ - TĨNH (1930 - 1931)

A. Hoạt động cơ bản

1. Tìm hiểu bối cảnh dẫn tới Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản ở Việt Nam đầu năm 1930.

a) Đọc đoạn hội thoại trang 27, 28 SGK.

c) Thảo luận và trả lời câu hỏi:

- Tại sao phải hợp nhất các tổ chức cộng sản?

- Ai là người có đủ uy tín đứng ra hợp nhất các tổ chức cộng sản ở Việt Nam?

Gợi ý:

c) - Phải hợp nhât các tổ chức cộng sản, thành lập một Đảng duy nhất để tạo sự đoàn kết dân tộc, tăng thêm sức mạnh của cách mạng.

- Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc là người có đủ uy tín đứng ra hợp nhất các tổ chức cộng sản ở Việt Nam.

2. Tìm hiểu về Hội nghị thành lập Đảng.

a) Đọc thông tin kết hợp quan sát hình ảnh (SGK/28, 29, 30).

b) Thảo luận và trả lời các câu hỏi:

- Hội nghị thành lập Đảng diễn ra ở đâu? Vào thời gian nào?

- Kết quả quan trọng của Hội nghị là gì?

Gợi ý:

b) - Hội nghị thành lập Đảng diễn ra ở Hồng Công, ngày 3-2-1930.

- Hội nghị đã nhất trí hợp nhất các tổ chức cộng sản thành một đảng cộng sản duy nhất, lấy lên là Đảng Cộng sản Việt Nam.

3. Tìm hiểu về phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh.

a) Đọc kĩ đoạn hội thoại trang 30, 31 SGK.

c) Thảo luận và trả lời các câu hỏi sau:

- Ngày 12-9-1930, tại Nghệ An đã diễn ra sự kiện gì?

- Vào những tháng cuối nầm 1930, ở nhiều xã, thôn ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh diễn ra sự kiện gì? Sự kiện đó có ý nghĩa như thế nào?

Gợi ý:

c) - Ngày 12-9-1930, hàng vạn nông dân Hưng Nguyên, Nam Đàn (Nghệ An) kéo về thị xã Vinh (nay là thành phố Vinh), tay cầm cờ đỏ búa liềm, hô vang các khẩu hiệu đả đảo thực dân, phong kiến.

- Vào những tháng cuối năm 1930, ở nhiều thôn, xã ở hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, phong trào đấu tranh càng lên mạnh.

Nông dân đánh phá các huyện lị, trụ sở chính quyền, ở một số thôn xã, bộ máy chính quyền thực dân sợ hãi bỏ chạy hoặc đầu hàng. Nhân dân cử ra người lãnh đạo. Lần đầu tiên, nhân dân có chính quyền của mình. Sự kiện có ý nghĩa to lớn trong công cuộc đấu tranh giành độc lập.

4. Tìm hiểu những biến đổi ở nhiều vùng nông thôn hai tĩnh Nghệ An và Hà Tĩnh trong những năm 1930 - 1931.

a) Đọc đoạn thông tin kết hợp quan sát các bức ảnh (SGK/32).

b) Thảo luận để thực hiện yêu cầu và trả lời câu hỏi:

- Đặt các câu hỏi cho thầy/cô giáo hoặc các nhóm bên cạnh để thể hiện sự tìm tòi khám phá của mình qua đọc tài liệu và quan sát tranh ảnh.

- Trong những năm 1930 - 1931, ở nhiều vùng nông thôn hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh diễn ra điều gì mới, tốt đẹp?

Gợi ý:

b) - Trong những năm 1930 - 1931, ở nhiều vùng nông thôn hai tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh không hề xảy ra trộm cắp. Những phong tục lạc hậu như mê tín dị đoan bị bãi bỏ, tệ cờ bạc... cũng bị đả phá. Đặc biệt là chính quyền cách mạng đã tịch thu ruộng đất của địa chủ chia cho nông dân, xóa bỏ các thứ thuế vô lí.

- Trong suốt thời kì có chính quyền nhân dân, đời sống của người nông dân ở các thôn, xã tưng bừng, phân khởi. Nghe tiếng trống báo tin, bà con nô nức ra đình làng nghe nói chuyện, giải thích chính sách hoặc bàn bạc công việc chung.

- Trong thời gian ấy, ai nấy cũng thấy mình được thoát khỏi ách nô lệ, trở thành người chủ thôn xóm.

B. Hoạt động thực hành.

1. Tập đánh giá một nhân vật lịch sử.

a) Kết hợp quan sát hình 9, 10 (SGK/34).

b) Thảo luận và trả lời câu hỏi sau:

Hai bức ảnh trên nói lên điều gì về lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc?

Gợi ý:

b) Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc là một nhà cách mạng lỗi lạc, tài ba xuất chúng, được bạn bè khắp năm châu kính phục và yêu mến.

2. Thảo luận và trả lời câu hỏi.

Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời có ý nghĩa gì đối với cách mạng nước ta?

Gợi ý:

Đảng cộng sản Việt Nam ra đời, cách mạng nước ta có Đảng lãnh đạo với đường lối cách mạng đúng đắn.

3. Đọc nội dung và đoán xem bài thơ này được sáng tác trước hay sau sự kiện thành lập Đảng?

       “Kìa Bến Thủy đứng đầu dậy trước,

       Nọ Thanh Chương tiếp bước, bước lên.

       Nam Đàn, Nghi Lộc, Hưng Nguyễn,

       Anh Sơn, Hà Tĩnh một phen dậy rồi.

       Không có lẽ ta ngồi chịu chết,

       Phải cùng nhau cương quyết một phen.

       Tổng này, xã nọ kết liên,

       Ta hò, ta hét, thét lên mau nào!

       Trên gió cả cờ đào phất thẳng,

       Dưới đất bàng giấy trắng tung ra.

       Giữa thành một trận xông pha,

       Bên kia đạn sắt, bên ta gan vàng”. 

Gợi ý:

Bài thơ được sáng tác sau sự kiện thành lập Đảng.

C. Hoạt động ứng dụng

1. Đóng vai một người nông dân ở Nghệ An - Hà Tĩnh, em hãy phát biểu cảm xúc của mình về cuộc sống mới do chính quyền nhân dân đem lại.

Gợi ý:

Cảm ơn Đảng, cảm ơn cách mạng. Tôi và gia đình thật hạnh phúc và vô cùng sung sướng về cuộc sống mới do chính quyền nhân dân mang lại. Tôi được cày cấy, trồng trọt trên chính mảnh đất thân yêu của ông bà, tổ tiên để lại. Chúng tôi đang sống đúng một cuộc sống của con người. Một con người độc lập, thoát khỏi ách nô lệ.

2. Hãy kể tên các trường học, tên phố, di tích lịch sử... liên quan đến các sự kiện, nhân vật lịch sử trong bài vừa học.

Gợi ý:

Trường Tiểu học Nguyễn Đức Cảnh (quận 5 - TP.HCM), đường Châu Văn Liêm (quận 5 - TP.HCM), đường Xô viết Nghệ - Tĩnh (quận Bình Thạnh - TP.HCM)

3. Hãy kể lại một cách ngắn gọn về chuyến tham quan (nếu có) di tích lịch sử liên quan đến bài học mà em cùng người thân đã thực hiện.

Gợi ý

Bảo tàng Xô viết Nghệ Tĩnh được xây dựng trong thành cổ, trên khu đất của nhà lao Vinh trước đây, là nơi từng giam cầm hàng ngàn chiến sĩ cách mạng trong giai đoạn 1929-1931. Đây còn là nơi lưu giữ các hiện vật, hình ảnh chứng minh cho phong trào ở từng địa phương.