KHOA HỌC LỚP 5 BÀI 31 

GIẢI BÀI TẬP SỰ SINH SẢN VÀ QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA CÔN TRÙNG, ẾCH

A. HOẠT ĐỘNG CƠ BẢN

1. Liên hệ thực tế và trả lời

Kể tên những con vật đẻ trứng mà em biết.

Gợi ý:

Những con vật đẻ trứng: cá, gà, vịt, chim, gián.

2. Vẽ sơ đồ

a) Quan sát hình 1-2, chỉ và nói tên các giai đoạn phát triển trong cuộc đời của con vật (SGK/75, 76)

b) Vẽ sơ đồ đơn giản thể hiện chu trình sinh sản của con vật.

c) Trả lời câu hỏi:

- Nhận xét chu trình sinh sản của 2 con vật trên.

- Các con non có giống bố mẹ chúng không?

Gợi ý:

a) Hình 1

Quá trình phát triển của ếch từ trứng, nòng nọc đến ếch trưởng thành.

Trứng của ếch nổi trên mặt nước, được thụ tinh nở ra nòng nọc. Nòng nọc đầu tròn, đuôi dài, sống dưới nước. Nòng nọc lớn dần, mọc ra bốn chân, đuôi ngắn đi trở thành ếch và nhảy lên bờ để sống.

Hình 2

Quá trình phát triển của bướm cải từ trứng, sâu (ấu trùng), nhộng, đến khi thành bướm cải

Trứng của bướm cải nở thành sâu. Sâu ăn lá lớn dần rồi trở thành nhộng. Vài tuần sau, nhộng chui ra khỏi kén và biến thành bướm cải.

b) Chu trình sinh sản của ếch:

3.

b) - Chu trình sinh sản của bướm cải 

c) Chu trình sinh sản của 2 con vật trên giống nhau khi đẻ trứng và qua giai đoạn trung gian trước khi trưởng thành.

- Các con non hoàn toàn không giống bố mẹ chúng.

B. HOẠT ĐỘNG THựC HÀNH

1. Tìm hiểu

a) Ở giai đoạn nào trong quá trình phát triển, bướm cải gây thiệt hại nhất đối với cây cối, hoa màu?

b) Trong trồng trọt có thể làm gì để giảm thiệt hại do côn trùng gây ra đối với cây cối, hoa màu?

Gợi ý:

a) Ở giai đoạn phát triển thành sâu, bướm cải gây thiệt hại nhất đối với cây cối, hoa màu.

b) Để giảm thiệt hại do côn trùng gây ra đối với cây cối, hoa màu trong trồng trọt, người nông dân thường áp dụng các biện pháp: bắt sâu, phun thuốc trừ sâu, diệt bướm.

2. So sánh chu trình sinh sản của bướm và gián

a) Quan sát chu trình sinh sản của gián.

b) Trả lời câu hỏi:

Chu trình sinh sản của bướm và gián giống nhau và khác nhau ở điểm nào?

Gợi ý:

b) Chu trình của bướm và gián:

- Giống nhau: đẻ trứng.

- Khác nhau:

+ Trứng bướm nở ra sâu, sâu hóa nhộng, nhộng thành bướm.

+ Trứng gián nở thành gián con, không qua các giai đoạn trung gian.

3. Tìm hiểu về chu trình sinh sản của muỗi và châu chấu

a) Tìm thông tin trong thư viện về chu trình phát triển của muỗi và châu chấu.

b) Vẽ sơ đồ đơn giản thể hiện chu trình sinh sản của muỗi, châu chấu.

c) Trả lời các câu hỏi:

- Chu trình sinh sản của muỗi giống chu trình sinh sản của bướm hay của gián? Giông ở những điểm nào?

- Chu trình sinh sản của châu chấu giống chu trình sinh sản của bướm hay của gián? Giông ở những điểm nào?

Gợi ý:

a) - Chu trình phát triển của muỗi:

Muỗi sinh trưởng chủ yếu trong các đầm lầy, ao hồ hoặc các vũng nước đọng. Chúng đẻ trứng xuông nước, trứng nở thành bọ gậy. Bọ gậy sống trong nước một thời gian sau phát triển thành nhộng rồi biến thành muỗi bay lên khỏi mặt nước.

- Chu trình phát triển của châu chấu:

Châu chấu cái đẻ trứng xuống sâu dưới mặt đất từ 2cm đến 5cm. Trứng nằm trong lòng đất suốt cả mùa đông và nở thành châu chấu con khi thời tiết đủ ấm.

b) Chu trình sinh sản của muỗi

c) - Chu trình sinh sản của muỗi giông chu trình sinh sản của bướm. Giống ở giai đoạn từ trứng đến con trưởng thành qua các giai đoạn trung gian.

- Chu trình sinh sản của châu chấu giống chu trình sinh sản của gián. Giông ở điểm từ trứng nở thành con, không qua các giai đoạn trung gian.

C. HOẠT ĐỘNG ỨNG DỤNG

Với sự giúp đỡ của gia đình, em hãy tìm hiểu chu trình sinh sản của ruồi.

- Vẽ sơ đồ đơn giản thể hiện chu trình sinh sản của ruồi.

- Ở giai đoạn nào trong chu trình sinh sản, ruồi gây tác hại đối với cuộc sông con người?

- Em cần làm gì để hạn chế tác hại do ruồi gây ra?

Gợi ý:

Ruồi đẻ trứng nơi có phân, bãi rác, xác động vật thôi rữa. Trứng nở ra dòi, dòi hóa nhộng và nhộng biến thành ruồi.

- Trong chu trình sinh sản ở giai đoạn là dòi, ruồi gây tác hại đôi với cuộc sống con người.

- Để hạn chế tác hại do ruồi gây ra, cần giữ vệ sinh nhà ở, nhà vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi, môi trường xung quanh, dùng vỉ đập ruồi, phun thuốc diệt ruồi.