Văn lớp 11: So sánh ba bài thơ thu của Nguyễn Khuyến.

Gợi ý

a) Điểm giống nhau thứ nhất: đều tả cảnh thu. Bút pháp của Nguyễn Khuyến đạt tới sự thống nhất cao ở cả ba bài thơ thu, đều thể hiện sự gắn bó với quê hương làng cảnh.

- Đây là hình ảnh của bầu trời:

+ Thu vịnh: “Trời thu xanh ngắt mấy tầng cao”.

+ Thu điếu: "Tầng mây lơ lửng trời xanh ngắt".

+ Thu ẩm: "Da trời ai nhuộm mà xanh ngắt".

- Gió thu thổi nhẹ nhàng

+ Thu vịnh: "Cần trúc lơ phơ giớ hắt hiu".

+ Thu điếu: "Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo".

+ Thu ẩm: "Lưng dậu phất phơ màu khói nhạt".

- Nước thu xanh trong mà tĩnh lặng:

+ Thu vịnh:"Sóng biếc trông như tầng khói phủ".

+ Thu điếu: "Sóng biếc theo làn hơi gợn tí".

+ Thu ẩm: "Làn ao lóng lánh bóng trăng loe".

b) Điểm giống thứ hai: đều thể hiện tâm trạng buồn của nhân vật trữ tình.

- Thu vịnh:

          Nhân hứng cũng vừa toan cất bút 

          Nghĩ ra lại thẹn với ông Đào.

- Thu điếu: "Tựa gối ôm cần lâu chẳng được".

- Thu ẩm: "Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe".

c) Điểm giống thứ ba: cách sử dụng tiếng Việt đạt tới trình độ tinh tế tài hoa.

+ Thu vịnh:

          Mấy chùm trước giậu hoa năm ngoái 

          Một tiếng trên không ngỗng nước nào.

Đối nhau hết mức để làm nổi bật cái vô lí. Trên đời này làm gì có hoa năm ngoái tồn tại đến tận năm nay. Chi tiết này cho thấy nỗi buồn chán cả thời gian. Nghe tiếng ngỗng kêu trên đầu ngỡ là "ngỗng nước" nào cũng là buồn rồi. Nỗi buồn thấm cả không gian, tưởng như vô lý mà hoá ra lại có lý.

+ Thu điếu: Con người lạc giữa cái mênh mông, vô định của trời đất, sống trong bầu không khí tĩnh lặng, yên ắng. Một nỗi buồn thầm kín không nói lên lời. Con người ấy phải tìm đến cảnh "cày nhàn câu vắng". Chắc hẳn có tâm sự riêng rôi.

+ Thu ẩm: Nhân vật trữ tình buồn đến khóc một mình.

          Mắt lão không vầy cũng đỏ hoe

Khác nhau: Ở điểm nhìn thu của nhân vật trữ tình.

Tham khảo bài phân tích tại đây:

  Phân tích bài thơ Câu cá mùa thu